معلم در جایگاه آموزنده ی علم و پاک کننده ی جهل و نادانی از چهره ی جامعه ، همیشه نقش مهمی در یادگیری تک تک افراد جامعه برعهده داشته است. معلمان همیشه نقش اساسی در پیشرفت و یادگیری دانش آموزان داشته اند. چنانچه اگر معلمی از روش های درست برای یادگیری دانش آموزان و تدریس استفاده نکند ، دانش آموزان بهره ای از کلاس درس نخواهند برد. معلمان نه تنها در یادگیری دانش آموزان نقشی اساسی ایفا می کنند ، بلکه در شکل دادن به شخصیت آینده ی کودکان نیز نقش اساسی بر عهده دارند. دانش آموزان از تجربیات معلمانشان استفاده می کنند ، تا مرتکب اشتباه هایی مشابه نشوند ، از معلمان خود الگو برداری کنند و به انسانی مفید در جامعه تبدیل شوند. اما در ابتدا باید به یک تعریف جامع راجب شغل معلمی برسیم.پس با ما همراه باشید.

 

معلم کیست؟

حتما این جمله ی معروف را شنیده اید که می گوید : معلمی شغل انبیاست.معلم کسی است که چهره ی جهل و نادانی را از سطح جامعه می زداید و به آن رنگ و بوی دانایی می دهد. یکی از مهم ترین وظایف معلمان تربیت نسلی است که آینده ی آن سرزمین را در آینده به دست خواهند گرفت.

سختی کار یک معلم زمانی نمایان می شود که با تعداد زیادی از دانش آموزان ، که سطح یادگیری متفاوتی دارند ، رو به روست. او باید شیوه ی تدریسس خود را به گونه ای تنظیم کند که بیشترین بازدهی را بگیرد و اگر دانش آموزی آن مطلب را متوجه نشد ، دوباره آن را توضیح دهد. حتی اگر مجبور باشد آن مطلب را بارها و بارها تکرار کند. اما ویژگی های یک معلم توانمند ، چه ویژگی هایی می باشد. در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

ویژگی های یک معلم

باید به موضوع درس  تسلط کافی داشته باشد.

اساس مبحث یادگیری ، یادگیری علوم و مهارت های جدید می باشد. اگر معلم در طرح مباحث علمی دچار مشکل باشد و اصطلاحا کمیتش لنگ بزند ، دانش آموزان را نیز در درک مفاهیم درس دچار سردرگمی و گیجی خواهد کرد. پس یک معلم باید مفاهیم آموزشی را بارها و بارها با خود تکرار کند تا هم خود درک بهتری ازآنان داشته باشد ، وهم یادگیری دانش آموزان را ارتقا دهد. درست مثل خواننده ای که قبل از روی صحنه رفتن ، تمرین کند که جلوی تپق زدنش را بگیرد.

 

باید عدالت را در برخورد با دانش آموزان رعایت کند.

اگر معلمی در برخورد با دانش آموزان ، عدالت کافی را نداشته باشد ، منجر به سرخوردگی و نامیدی دانش آموزان خواهد شد. دانش آموزان که می بینند معلمشان در آموزش و حتی محبت کردن به آن ها ، تبعیض قائل می شوند ، در امر یادگیری و درس خواندن دچار کاهلی و سستی خواهند شد. اما اگر دانش آموز احساس کند که مهم است و به او توجه می شود ، انگیزه پیدا کرده و تلاشش را دوچندان می کند.

معلم برای حل مشکلات در کلاس درس باید راه حل های زیادی داشته باشد.

در یک کلاس مثلا 30 نفری، دانش آموزان با استعدادهای مختلفی وجود دارند. معلم باید توانایی برخورد با هر یک از این اسعدادها را به صورت جداگانه داشته باشد. اگر دانش آموزی در یادگیری ریاضیات دچار مشکل است ، نمونه سوالات بیشتری حل کند و توضیحات بیشتری به او ارائه کند.اگر دانش آموزانی در کلاس درس مشکل انضباطی دارند ، روش مناسب را برای اصلاح آنان به کار گیرد و یا اگر زمان تدریس دچار مشکل شد و یا دانش آموزی دچار مشکل شخصی شد ، تاحد امکان او را در حل مشکلش یاری کند.

 

معلم باید صبور باشد و از پرخاشگری و عصبانیت خود جلوگیری کند.

یک معلم در ابتدای شغل معلمی باید این موضوع را در نظر داشته باشد که این شغل صبر و دلسوزی زیادی را می طلبد. فرض کنید معلمی ، به خاطر اینکه حالش چندان مساعد نیست ، نسبت به دانش آموزی که چندین بار سوال پرسیده است پرخاش کند. آنگاه چه رخ خواهد داد؟ مطمئنا دانش آموز سرخورده و ناراحت می شود و وظایف دانش آموزی خود را به خوبی انجام نمی دهد. پس یک معلم توانمند باید توانایی کنترل خود و تحمل شرایط موجود را داشته باشد.

 

روش آموزش یک معلم باید برای دانش آموزان جذاب باشد.

اگر معلم در آموزش خود فقط به تدریس خشک و حل سوال های زیاد با درجه سختی بالا اکتفا کند ، نتیجه ای در امر تدریس و یادگیری نخواهد گرفت. طبق آخرین تحقیقات هر مسئله ای که حالت بصری تر و عینی تری داشته باشد ، درک و به خاطر سپاری آن برای مغز راحت تر و آسان تر خواهد بود. همچنین در دنیای مدرن امروز اگر معلمان از فناوری های جدید برای آموزش استفاده کنند ، فرآیند یادگیری در دانش آموزان تثبیت خواهد شد. در گذشته به دلیل نبود تکنولوژی های امروزه ، راه های زیادی برای انتقال مفاهیم وجود نداشت. اما امروزه پیشرفت تکنولوژی ، راه های زیادی را پیش پای ما قرار داده است.

یک معلم توانمند باید امید و انگیزه را در دانش آموزان به وجود آورد.

همان طور که می دانید ، امید و انگیزه ، موتور محرکه ی تمام فعالیت های ما می باشد. متاسفانه بسیاری از معلمان در این امر از مهارت کافی برخوردار نیستند. همین امر سبب می شود که بسیاری از دانش آموزان درس خواندن را تا مقطعی مثل دیپلم ادامه ندهند و احساس کنند که استعداد و هوش درس خواندن را ندارند. در صورتی که این دسته از دانش آموزان ، برای غرق شدن در مفهوم یادگیری باید ابتدا امید و انگیزه ی آن را داشته باشند. معلمان می توانند با طرح ایده های خلاقانه ، کمک زیادی به انگیزه بخشی دانش آموزان کنند.

 

یک معلم باید به دانش آموزان هدف و آگاهی بدهد.

حتما شما هم در مدرسه انشای علم بهتر است یا ثروت! یا در آینده چه کاره خواهید شد؟ را خوانده اید. این دو انشا با اینکه موضوعات متفاوتی دارند، تقریبا به یک مفهوم واحد اشاره دارند. و این مفهوم همان هدف شما از زندگی می باشد. در اولی از شما پرسیده می شود که می خواهید در آینده فردی علمی باشید و یا تاجر؟ ودر دومی از شما راجب شغلتان که بخش مهمی از آینده و هدف شما را می سازد، سوال می شود. یک معلم دلسوز باید تجربیات خود از تحصیل ، بازار کار و هر آنچه که از علوم مختلف سررشته دارد را با زبانی ساده با دانش آموزان خود به اشتراک بگذارد ، تا آن ها با دید روشن تری دست به انتخاب هدف بزنند و مهارت و یا علمی را یاد بگیرند.

این ها فقط بخشی از ویژگی های یک معلم توانمند می باشد. در ادامه به نقش یک معلم در یادگیری مبتنی بر بازی خواهیم پرداخت.

نقش معلم در یادگیری مبتنی بربازی

گرایش فعلی به استفاده از بازی های دیجیتال به عنوان ابزاری برای مشارکت دادن دانش آموزان و تقویت آن وجود دارد. بحث یادگیری مبتنی بر بازی عمدتاً بر چگونگی توانمندسازی دانش‌آموزان در کلاس درس متمرکز بود. بنابراین، هدف این نوع از یادگیری پرداختن به نقش معلم و غالب‌ترین موانع در یادگیری مبتنی بر بازی و آموزش می باشد. این فرضیه نقش‌های متعددی را که معلم در حال حاضر در یادگیری مبتنی بر بازی انجام می‌دهد، روشن و مرور می‌کند. این فرضیه بیان می‌کند که به جای اینکه نقش یادگیری مبتنی بر بازی را برای ایجاد انگیزه و درگیر کردن دانش آموزان مشاهده کنیم، بازی ها باید به عنوان فرصتی برای یادگیری و توانمندسازی معلمان در نظر گرفته شوند و به معلمان احساس مالکیت آموزش و یادگیری مبتنی بر بازی را بدهند.

 

تحقیقات ثابت کرده است که یادگیری مبتنی بر بازی ، اثر بخشی بسیار بیشتری در امر یادگیری خواهد داشت. زیرا منجر به تصویری شدن یادگیری و ایجاد امید و انگیزه در آنان می شود. به طور مثال این نوع از یادگیری در آموزش درس هایی مثل ریاضی و تاریخ و ادبیات با طرح بازی های خلاقانه ، بسیار موثر خواهد بود.

یادگیری مبتنی بر بازی چیست؟

همان طور که از اسم آن پیداست ، این نوع از روش یادگیری بر پایه ی بازی بنا شده است ، تا در یادگیری بهتر و اصولی تر انسان را یاری کند. که این امر منجر می شود تا مطالبی را که یاد می گیریم ، ببینیم که در کجا کاربرد دارند. قدرت این نوع از یادگیری در این می باشد که در همه ی سنین کاربرد دارد. متاسفانه خیلی از افراد با افزایش سن و گذر عمر دست از بازی کردن برمی دارند و آن را کار کودکان و کاری سبک می شمارند. تنها بازی هایی که کمتر به دست فراموشی سپرده می شوند ، بازی هایی هستند که روی تخته انجام می شوند و به آن ها بازی های تخته ای گفته می شود. مثل : شطرنج ، سودوکو ، دوز ، مونوپلی و …

بازی هایی که به یادگیری منجر می شوند ، سه دسته می باشند ، که در ادامه به بررسی آن ها خواهیم پرداخت.

1-بازی های تخته ای:

همان طور که از اسم شان پیداست ، این نوع از بازی ها روی یک صفحه که معمولا به صورت تخته می باشد ، بازی می شود. همان طور که اشاره کردیم اکثر بازی ها با بالا رفتن سن به فراموشی سپرده می شوند. ولی وضعیت بازی های تخته ای کمی بهتر از سایر بازی ها می باشد. چرا که حتی افراد بزرگسال نیز، در زمان فراغت آنها را بازی می کنند. این بازی ها می تواند به صورت دو نفره و یا چند نفره انجام پذیرد.

امروزه همین بازی های تخته ای نیزبه صورت اپ بازی درآمده اند ، البته بهتر است که این بازی ها به صورت فیزیکی و خارج از فضای مجازی انجام شوند. چون در غیر این صورت از یادگیری مهارت های مهمی مثل : مشورت کردن ، همکاری و سایر مهارت های اجتماعی ، بی بهره می مانیم.

 

2-بازی هایی در دنیای واقعی

این دسته از بازی ها با درگیر کردن مغز و جسم دانش آموزان در تقویت هر دو مولفه از سایر روش ها از برتری خاصی برخوردار است. اگر بخواهیم از نظر اثر بخشی در مبحث یادگیری ، اوضاع را بررسی کنیم ، این روش از سایر روش ها موثرتر ولی پرهزینه تر و روش اجرای آن نیز از سایر روش ها بسیار سخت تر می باشد. پس به دلیل سختی و پرهزینه بودن ، معمولا خیلی کمتر از این روش در یادگیری استفاده می شود.

3-بازی های ویدیو گیم (دیجیتالی)

این دسته از بازی ها ، رایج ترین نوع بازی در بین کودکان ، نوجوانان و جوانان هستند که کاربران این بازی ها مطالب جالب و بسیار خوبی از این بازی ها یاد می گیرند. به طور مثال مهارتی که اکثر افراد از بازی کردن این نوع از بازی ها بدست می آورند ، می توان به مهارت مکالمه به زبان های دیگر را مثال زد. چون اکثر بازی ها به زبان انگلیسی می باشد ، این دسته از بازی ها به تقویت زبان انگلیسی ما کمک خواهد کرد. البته افراد زیادی هم به صورت آنلاین و چند نفره این بازی ها را انجام می دهند ، که این کار به تقویت کار گروهی و مشورت کردن آن ها نیز کمک بسیاری خواهد کرد.

 

کافی نبودن اطلاعات معلمان راجب روش یادگیری مبتنی بربازی

معلمانی که علاقه مند به یادگیری مبتنی بر بازی هستند، اغلب با چالش های متعددی روبرو هستند که اجرای معنادار و مؤثر یادگیری مبتنی بر بازی در کلاس درس آنها را دشوار می کند. اگر یادگیری مبتنی بر بازی را از دیدگاه معلمان بررسی کنیم ، متوجه موضوعات زیر خواهیم شد:

• معلمان فقط زمان محدودی برای آماده سازی و انجام یک بازی برای یادگیری مبتنی بر بازی دارند
• معلمان در مورد استفاده از بازی ها در کلاس درس به دلیل دانش محدود خود از بازی های دیجیتالی احساس عدم اطمینان می کنند
• معلمان در شناسایی ارزیابی های مناسب مشکل دارند
• معلمان در ادغام بازی های ویدیویی به طور موثر و کارآمد در کلاس درس خود با مشکل مواجه هستند
• معلمان در انتخاب بازی های مناسب برای تدریس مشکل دارند
• دانش آموزان برای ارتباط دانش کسب شده در یک بازی و یادگیری دنیای واقعی مشکل دارند
• متاسفانه مدارس و حکومت ها به این امر به چشم یک روش ناکارآمد ، پرهزینه و وقت گیر نگاه می کنند.

نتیجه گیری

در این مقاله به توضیح فرضیه ی یادگیری مبتنی بر بازی پرداختیم که در آینده از اهمیت بیشتری برخوردار خواهد شد. در جوامع پیشرفته ی آینده که کنترل اکثر خدمات من جمله خدمات آموزشی نیز به دست هوش مصنوعی خواهد افتاد ، آموزش نیز به شیوه ی امروز منقضی و شکل جدید تری به خود خواهد گرفت. درست است که اکنون اکثر افراد به این نوع از آموزش اهمیت نمی دهند و از آن غافل اند ، ولی در آینده مجبور به پیاده سازی بخش هایی از این مدل آموزش در سیستم آموزشی خود هستند.البته نباید از یاد برد که این روش هم معایب خود را دارد که باید دقیق تر مورد بررسی قرار بگیرند.

محصولات انتشارات مغز برتر برای تقویت هوش و حافظه:

دوره ی مقدماتی

این بسته ها از ۵ سالگی تا پایان ۱۲ سالگی کاربرد دارد .
در بسته های مقدماتی ، نیمکره راست با روش تصویر سا زی ذهنی فعال میشود که روشی جالب
برای بچه ها در این سنین است که می توانند از ذهن باز خود و قدرت تخیل بالایی که دارند
تصاویر جالبی از مطالبی که میخواهند حفظ کنند در ذهن بسازند و مطالب را همیشه در حافظه
بلند مدت ثبت کنند … .

با این روش کودکان میتوانند آیات اله ی ، حروف الفبا ، اشعار فارسی در حد شرکت در برنامه
های مشاعره و روزانه ۱۰۰ لغت فارسی را حفظ کنند .. .

نیمکره چپ مغز هم با ریاضیات فعال می شود .
میشود . در این کتاب ها کل جد ول ضرب را با سه بازی با انگشتان دست در کمتر از ۱۵ دقیقه یاد
میگیرند . حتی میتوانند ضرب ها را تا ۶ یا ۷ رقم به طور ذهنی حل کنند … همچنین کودکان می
توانند پیشگویی تقویم داشته باشن و …

دوره ی پیشرفته

این بسته ها برای کلاس ششم ، هفتم ، هشتم و نهم کاربرد دارد .در بسته های پیشرفته نیمکره راست با روش تصویر سا زی ذهنی فعال میشود که با این روش میتوانند تصاویر جالبی از مطالبی که میخواهند حفظ کنند در ذهن بسازند.
با این روش میتوانند آیات قرآن ، اشعار فارسی در حد شرکت در برنامه های مشاعره و روزانه ۱۰۰ لغت انگلیسی را حفظ کنند … علاوه بر اینها در دروس حفظی مثل ادبیات ، تاریخ ، دینی و… به آنها کمک میکند.. .
نیمکره چپ مغز هم با ریاضیات فعال می شود . از ریاضیات خیلی ساده مثل شمارش اعداد و جمع و ضرب و تقسیم که تا ۱۰ رقم بطور ذهنی و سریع تر از ماشین حساب محاسبه میشود .

 

دوره ی عالی

نیمکره سمت راست مغز مربوط به مسائل حفظ کردنی است و نیمکره سمت چپ مغز مربوط به ریاضیات و اعداد و ارقام است و یک سری افراد بسیار خاص مثل انیشتین یا دانشمندان از دو نیمکره خود به صورت متعادل استفاده میکنند. در این بسته برای فعال کردن نیمره سمت چپ مغز که مربوط به اعداد و ارقام و ریاضیات است روش هایی از قبیل جمع به روش تراختنبرگ، جمع به روش شیخ بهایی ، ضرب با خطوط ، ضرب به روش جمشید کاشانی آموزش داده میشود که بتوانید مباحث اصلی ریاضی از قبیل جمع و تفریق، ضرب و تقسیم و جذر و مربع کردن را از یک رقم تا ۸ رقم به صورت ذهنی و بدون استفاده از ماشین حساب محاسبه کنید.