آلزایمر و دمانس

آلزایمر و دمانس دو بیماری عصبی هستند که باعث تخریب تدریجی عملکرد مغز و افتادگی حافظه و قابلیت تفکر فرد مبتلا می‌شوند. این بیماری‌ها در سالمندان بسیار شایع هستند و با گذشت زمان، شدت آن‌ها افزایش می‌یابد.

آلزایمر چیست؟

آلزایمر یک بیماری مغزی پیشرونده و تدریجی است که باعث ایجاد مشکلات حافظه، تفکر، رفتار و کارایی در فرد مبتلا می‌شود. این بیماری معمولاً در افراد بالای ۶۵ سال شروع می‌شود، اما در برخی موارد در سنین جوانی نیز ممکن است رخ دهد.
در این بیماری، توده‌های پروتئینی به نام بتا آمیلوئید در مغز تشکیل می‌شوند و به دنبال آن، توده‌های دیگری به نام فیبریلاری تشکیل می‌گیرند که باعث ایجاد تغییرات شدید در ساختار و عملکرد مغز می‌شوند. این تغییرات باعث از دست رفتن تعاملات بین سلول‌های مغزی و در نتیجه از دست رفتن حافظه، تفکر، شناخت و رفتار فرد مبتلا می‌شود.
علائم اولیه آلزایمر شامل فراموشی، مشکل در یادگیری و مشکل در تصمیم‌گیری است. این علائم تدریجی بروز می‌کنند و با گذر زمان بدتر می‌شوند. در مراحل پیشرفته، فرد مبتلا به آلزایمر ممکن است نتواند حتی خودکار به فعالیت‌های روزمره اش ادامه دهد و به نوعی به مراقبت دیگران نیاز داشته باشد.
متاسفانه هنوز درمان دقیق برای آلزایمر وجود ندارد، اما می‌توان با رعایت سبک زندگی سالم و استفاده از داروهای کنترل شده، به تاخیر ایجاد علائم بیماری کمک کرد و کیفیت زندگی فرد مبتلا را بهبود بخشید.
آلزایمر یک بیماری نوروپاتولوژیک است که باعث تخریب تدریجی سلول‌های عصبی در مغز مبتلا به آن شده و باعث افتادگی حافظه، قابليت يادگيري، تفكر و رفتار فردي مي‌شود. علائم اوليه آلزايمر شامل فراموشي، سختي در يادگيري جديد، كاهش قابليت تفكر، سختي در صحبت كردن و نوشتن است. بطور کلّ، آلزایمر به صورت پروسس تحول چندین ساله ایجاد می‌شود و باعث تخریب تدریجی عملکرد مغز می‌شود.

دمانس چیست؟

دمانس یک بیماری مغزی پیشرونده است که باعث ایجاد مشکلات در حافظه، تفکر، رفتار و کارایی فرد مبتلا می‌شود. این بیماری معمولاً در افراد بالای ۶۵ سال شروع می‌شود، اما در برخی موارد در سنین جوانی نیز ممکن است رخ دهد.
در دمانس، تغییرات ناشی از آسیب به سلول‌های مغزی باعث از دست دادن تعاملات بین سلول‌های مغزی و در نتیجه از دست رفتن حافظه، تفکر، شناخت و رفتار فرد مبتلا می‌شود. این تغییرات می‌توانند بخش‌های مختلفی از مغز را تحت تأثیر قرار دهند، از جمله قشر مغزی، هیپوکامپ، پایه‌های مغزی و سایر بخش‌های مغزی.
علائم دمانس شامل فراموشی، مشکل در یادگیری و مشکل در تصمیم‌گیری است. این علائم تدریجی بروز می‌کنند و با گذر زمان بدتر می‌شوند. در مراحل پیشرفته، فرد مبتلا به دمانس ممکن است نتواند حتی خودکار به فعالیت‌های روزمره اش ادامه دهد و به نوعی به مراقبت دیگران نیاز داشته باشد.
به عنوان یک بیماری پیچیده، دمانس نیاز به تشخیص و درمان دقیق دارد. درمان دمانس شامل مدیریت علائم، بهبود کیفیت زندگی و کاهش پیشرفت بیماری است. در برخی موارد، داروها و درمان‌های دیگر نیز ممکن است بهبود کیفیت زندگی فرد مبتلا را تسهیل کنند.
دمانس یک بیماری عصبی است که باعث افتادگی حافظه، قابليت يادگيري، تفكر و رفتار فردي مي‌شود. این بیماری به صورت تدريجي پيش مي‌روند و باعث تخريب سلول‌هاي عصبي در مغز شده و باعث افتادگی حافظه، قابليت يادگيري، تفكر و رفتار فردي مي‌شود. بطور کلّ، دمانس به صورت پروسس تحول چندین ساله ایجاد می‌شود و باعث تخریب تدریجی عملکرد مغز می‌شود.

عوامل خطر آلزایمر و دمانس

۱- ژنتیک: ژنتیک یک عامل مهم در بروز آلزایمر و دمانس است. اگر فرد خانوادگی با آلزایمر یا دمانس داشته باشید، شانس شما بالاتر است که به این بیماری‌ها مبتلا شوید.

۲- سن: با پیشرفت سن، خطر بروز این بیماری افزایش می‌یابد. این به دلیل کاهش عملکرد مغز در سالمندان است.

۳- فشار خون بالا: فشار خون بالا می‌تواند باعث آسیب به عروق خونی در مغز شود و در نتیجه باعث بروز فراموشی و دمانس شود.

۴- بیماری قلبی: برخی از بیماری‌های قلبی مانند فشار خون بالا، نارسایی قلب و آرامش ناپذیر می‌تواند باعث افزایش خطر بروز بیماری فراموشی شود.

۵- سبک زندگی نامناسب: سبک زندگی نامناسب شامل تغذیه نامناسب، عدم فعالیت جسمانی، استفاده اضافه از الکل و سایر مواد مخدر، استفاده اضافه از تجهیزات الکترونیک و کم خوابي مي‌تواند باعث بروز این بیماری شود.

عوامل خطر برای آلزایمر و دمانس می‌تواند شامل عواملی باشد که قابل کنترل هستند و عواملی که قابل کنترل نیستند. برخی از این عوامل عبارتند از:

1. عوامل قابل کنترل:

• سیگار کردن: سیگار کردن باعث افزایش خطر بروز آلزایمر و دمانس می‌شود.
•  چاقی: چاقی و اضافه وزن باعث افزایش خطر بروز آلزایمر و دمانس می‌شود.
• فعالیت بدنی نامناسب: فعالیت بدنی کافی و رعایت سبک زندگی سالم باعث کاهش خطر بروز آلزایمر و دمانس می‌شود.
•  مصرف الکل: مصرف الکل می‌تواند باعث افزایش خطر بروز آلزایمر و دمانس شود.
•  فشار خون بالا: فشار خون بالا می‌تواند خطر بروز آلزایمر و دمانس را افزایش دهد.
•  بیماری قلبی: بعضی از بیماری‌های قلبی می‌توانند باعث افزایش خطر بروز آلزایمر و دمانس شوند.

۲. عوامل غیر قابل کنترل:

• سن: روند پیری باعث افزایش خطر بروز آلزایمر و دمانس می‌شود.
•  ژنتیک: وجود برخی ژن‌ها باعث افزایش خطر بروز آلزایمر و دمانس می‌شود.
•  جنسیت: زنان به طور میانگین بیشتر از مردان به دمانس و آلزایمر مبتلا می‌شوند.
•  سرطان: بعضی از بیماری‌های سرطانی می‌توانند باعث افزایش خطر بروز آلزایمر و دمانس شوند.
•  آسیب مغزی: آسیب مغزی جدی و یا تکراری می‌تواند باعث افزایش خطر بروز آلزایمر و دمانس شود.

در هر صورت، رعایت سبک زندگی سالم و مراجعه به پزشک در صورت وجود هرگونه علامتی، می‌تواند به کاهش خطر بروز آلزایمر و دمانس کمک کند.

راه های درمان آلزایمر و دمانس

در حال حاضر راه درمان کامل برای آلزایمر و دمانس موجود نیست، اما با مدیریت علائم و درمان‌های پشتیبانی، می‌توان به کاهش پیشرفت بیماری و افزایش کیفیت زندگی فرد مبتلا کمک کرد.  به برخی از روش‌های درمانی که برای مدیریت علائم آلزایمر و دمانس موثر هستند، اشاره می‌کنم:

• داروها: برخی داروها می‌توانند کمک کنند به بهبود علائم آلزایمر و دمانس، از جمله مهار کننده‌های استخراج آنزیم و داروهای ضداضطراب.
• مدیریت علائم: مدیریت علائم می‌تواند شامل مدیریت فعالیت‌های روزمره، تنظیم خواب، مدیریت اضطراب و استرس و مدیریت افکار و رفتارهای نامناسب باشد.
•  مدیریت تغذیه: تغذیه مناسب می‌تواند به کاهش علائم آلزایمر و دمانس کمک کند. از جمله تغذیه با مواد غذایی سالم مانند میوه‌ها، سبزیجات، ماهی و گردو.
•  تمرین شناختی: تمرینات شناختی می‌تواند به بهبود عملکرد شناختی و کاهش علائم آلزایمر و دمانس کمک کند.
• حمایت اجتماعی: حمایت از فرد مبتلا توسط خانواده و دوستان می‌تواند به افزایش کیفیت زندگی و کاهش اضطراب و استرس کمک کند.

در هر صورت، بهترین راه برای مدیریت آلزایمر و دمانس، پیگیری مداوم با پزشک است. پزشک ممکن است به شما روش‌های دیگری را پیشنهاد دهد که با توجه به شرایط شما می‌تواند موثر باشد.

راه های جلوگیری از ابتلا به آلزایمر و دمانس

برای جلوگیری از ابتلا به آلزایمر و دمانس، می‌توانید اقداماتی در زندگی خود انجام دهید. در ادامه به برخی از این اقدامات اشاره می‌کنم:

•  فعالیت بدنی: فعالیت بدنی منظم و مداوم می‌تواند به کاهش خطر بروز آلزایمر و دمانس کمک کند. تمرینات بدنی مانند پیاده‌روی، دوچرخه سواری، شنا و تمرینات آئروبیکی می‌تواند به بهبود عملکرد مغزی و بهبود حافظه کمک کند.
•  تغذیه سالم: تغذیه با مواد غذایی سالم مانند میوه‌ها، سبزیجات، ماهی و گردو می‌تواند به بهبود عملکرد مغزی و کاهش خطر بروز آلزایمر و دمانس کمک کند.
•  فعالیت شناختی: فعالیت‌های شناختی مانند حل معما، بازی بازی‌های شناوری، مطالعه و یادگیری زبان جدید می‌تواند به بهبود عملکرد مغزی و کاهش خطر بروز آلزایمر و دمانس کمک کند.
•  مدیریت استرس: مدیریت استرس و اضطراب می‌تواند به کاهش خطر بروز آلزایمر و دمانس کمک کند. تمرین‌های رویایی، مدیتیشن و یوگا می‌تواند به افزایش آرامش و کاهش استرس کمک کنند.
•  خواب کافی: خواب کافی می‌تواند به بهبود عملکرد مغزی و کاهش خطر بروز دمانس کمک کند. باید تلاش کنید تا شبانه‌روز مدت کافی خوابید و به تعادل خواب و بیداری توجه کنید.
•  فعالیت اجتماعی: فعالیت اجتماعی می‌تواند به بهبود عملکرد مغزی و کاهش خطر بروز دمانس کمک کند. باید سعی کنید تا با دوستان و خانواده خود در ارتباط باشید و فعالیت‌های اجتماعی برای خود داشته باشید.

در نهایت، باید از بیماری‌هایی که می‌توانند باعث افزایش خطر بروز آلزایمر و دمانس شوند، مثل بیماری قلبی، فشار خون بالا و دیابت، پیشگیری کنید. بهترین راه برای پیشگیری از بروز آلزایمر و دمانس، از جمله مراقبت از سلامتی و مراجعه به پزشک برای بررسی مسائلهای بهداشتی خود، از جمله فشار خون، قند خون و سطح کلسترول، است.

رژیم غذایی برای جلوگیری از آلزایمر

تغذیه مناسب می‌تواند به کاهش خطر بروز آلزایمر و دمانس کمک کند. در ادامه به برخی از مواد غذایی مناسب برای پیشگیری از آلزایمر و دمانس اشاره می‌کنم:

• میوه‌ها و سبزیجات: مصرف میوه‌ها و سبزیجات غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌های مختلف است که می‌تواند به بهبود عملکرد مغزی و کاهش خطر بروز آلزایمر و دمانس کمک کند. بهترین گزینه‌های میوه‌ها و سبزیجات شامل برگ‌سبزی، خردل، سیر، پیاز، بادمجان، هویج، توت فرنگی، توت آبی، انگور، پرتقال، لیمو و گیلاس هستند.
• ماهی: ماهی حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ است که می‌تواند به کاهش خطر بروز آلزایمر و دمانس کمک کند. ماهی‌هایی مانند ماهی سالمون، ماهی تن، ماهی قزل‌آلا و ماهی ماهی‌تون به عنوان گزینه‌های مناسب محسوب می‌شوند.
•  میوه‌ها و سبزیجات خشک: میوه‌ها و سبزیجات خشک نیز می‌توانند به کاهش خطر بروز آلزایمر و دمانس کمک کنند. برخی از میوه‌ها و سبزیجات خشک مناسب شامل بادام، فندق، گردو، بادام زمینی، کشمش، زرشک، انگور خشک و هندوانه خشک هستند.
•  شیرینی‌های سالم: برخی شیرینی‌های سالم مانند شکلات تلخ، کنجد، عسل و سبوس دارای خواصی مانند کاهش التهاب، بهبود حافظه و کاهش خطر بروز آلزایمر و دمانس هستند.
•  چای سبز: چای سبز حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی مانند کاتچین‌ها و فلاونوئیدها است که می‌تواند به کاهش خطر بروز آلزایمر و دمانس کمک کند.

به طور کلی، باید به مصرف مواد غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌های مختلف توجه کرد و از مواد غذایی شیرین و پرچربی‌های اشباع شده خودداری کرد. پیشنهاد می‌شود که با پزشک یا متخصص تغذیه خود مشورت کنید تا برای خود برنامه غذایی مناسبی داشته باشید.

علائم داشتن آلزایمر

آلزایمر یکی از بیماری‌های مرتبط با پیری است که باعث از بین رفتن حافظه و تفکر انعطاف‌پذیری شخص می‌شود. در ابتدای بیماری، علائم کمتر و خفیف هستند، اما در زمان پیشرفت بیماری، علائم شدیدتر و بیشتر می‌شوند. برخی از علائم رایج آلزایمر عبارتند از:

•  مشکلات حافظه: فرد مبتلا به آلزایمر ممکن است مشکلاتی در حفظ اطلاعات جدید داشته باشد و از خاطره‌های قدیمی نیز فراموشی کند.
•  مشکلات در تفکر و برنامه‌ریزی: فرد مبتلا به این بیماری ممکن است مشکلاتی در تفکر، حل مسئله و برنامه‌ریزی داشته باشد. او ممکن است به سختی تصمیم‌گیری کند و نتواند به درستی برنامه‌ریزی کند.
•  مشکلات در گفتار و فهمیدن کلمات: فرد مبتلا به آلزایمر ممکن است مشکلاتی در گفتار و فهمیدن کلمات داشته باشد. او ممکن است کلمات را به اشتباه تلفظ کند یا برای فهمیدن کلمات به کمک دیگران نیاز داشته باشد.
•  تغییر در رفتار و شخصیت: فرد مبتلا به این بیماری ممکن است تغییراتی در رفتار و شخصیت خود داشته باشد. او ممکن است بیشتر احساس ترس و اضطراب کند و تغییرات در رفتار خود نسبت به عادت‌های قبلی داشته باشد.
•  مشکلات در انجام فعالیت‌های روزمره: فرد مبتلا به آلزایمر ممکن است مشکلاتی در انجام فعالیت‌های روزمره داشته باشد. به عنوان مثال، او ممکن است به سختی بتواند لباس خود را بپوشاند، غذا بپزد یا از وسایل خانگی استفاده کند.

برای مطالعه مقالات بیشتر به آدرس maghzebartar.ir مراجعه کنید.