زمانی که راجب تقویت هوش کلامی صحبت می کنیم ، بسیاری از افراد آن را مهارت سخنرانی و سخنوری می دانند. این در صورتی است که مفهوم این هوش بسیار گسترده تر و پیچیده تر از مهارت سخنرانی و سخنوری می باشد. در واقع مهارت سخنوری یکی از زیرشاخه های هوش کلامی می باشد. حال که با این تصور اشتباه آشنا شدیم ، به تعریف هوش کلامی می پردازیم.

 

منظور از هوش کلامی چیست؟

 

هوش کلامی یکی از هوش های هشت گانه است که توسط هوارد گاردنر در کتاب نظریه هوش های چندگانه مطرح گردید. این نوع از هوش رابطه ی نزدیک و تنگاتنگی با استفاده از کلمات یا عبارات دارد. به عبارت دیگر اگر بخواهیم تعریف دقیق تری ارائه دهیم ، می توانیم از آن به عنوان مهارت به کار بردن کلمات و یا عبارات به زبان مادری ویا سایر زبان ها به نحوی که تاثیر ژرف و عمیقی بر طرف مقابل بگذارد ، یاد کنیم.

حتما تا به حال به سخنرانی رهبران بزرگ کشورها گوش داده اید. کسانی که وقتی لب به سخن باز می کنند همه ی توجه را به خود جلب می کنند. این افراد با فن بیان و قدرت کلامی که دارند تاثیر عمیقی بر مخاطب گذاشته ، و او را تحت تاثیر قرار می دهند. همچنین این دسته از افراد کلام ، لحن و سخنشان را با توجه به مکان و شرایطی که در آن قرار دارند ، تغییر می دهند که این امر نیاز به مهارت بسیار بالایی دارد.

 

مهارت های هوش کلامی:

 

کسانی که می خواهند در این زمینه رشد کنند باید در موارد زیر مهارت کسب کنند که عبارتند از:

• صحبت کردن
• گوش کردن
• قانع کردن دیگران با کلام خود
• حافظه قوی
• واکاوی مسائل برای دیگران
• معلم خوب بودن برای انتقال مفاهیم به دانش آموزان
• قصه گویی برای کودکان
• طنزپردازی و بذله گویی
• حاضر جوابی
• شیوه ی شناسایی افراد با هوش کلامی بالا

این روش به این معنی نمی باشد که اگر کسی یکی از موارد زیر را نداشت ، در این حوزه کم هوش است ، خیر. بلکه این مهارت ها پوششی است وهر کدام دیگری را پوشش می دهد. که عبارتند از:

• نویسنده ی خوب و خلاقی هستند.
• غلط های املایی و نگارشی را به راحتی اصلاح می کنند
• به شدت اهل مطالعه و بحث و گفت گو هستند.
• در حفظ اشعار، ضرب المثل ها و متون قدیمی مهارت دارند
• در یادگیری زبان های دیگر مهارت خاصی دارند
• سخنرانان قهاری هستند
• دایره لغات بسیار گسترده ای دارند.

افرادی که هوش کلامی بالایی دارند،در چه شغلی موفق ترند؟

 

اکثر افرادی که دارای این رده از مهارت ذهنی می باشند، در جایگاه شغلی مناسب خود قرار نمی گیرند. بنابراین فرصت رشد و بروز خلاقیتشان از بین می رود.ولی اگر بخواهیم به صورت کلی به شغل های مربوطه بپردازیم ، آن شغل ها عبارتند از:

• مدرس
• سخنران
• وکیل
• شاعر
• خبرنگار
• نویسنده
• و…

 

آیا تقویت هوش کلامی امکان پذیر است؟

 

در این باره اولین سوالی که به ذهن مخاطب می رسد این است که آیا هوش کلامی مهارتی اکتسابی است و یا ارثی؟ چون اگر این مهارت ارثی باشد ، فقط کسانی که هنگام تولد دارای این هوش هستند ، قادر به استفاده ، رشد و تقویت آن هستند.حال آنکه اگر این مهارت اکتسابی باشد ، همه ی افراد جامعه می توانند آن را رشد و تقویت کنند.

تحقیقات دانشمندان ثابت کرده است که ، هوش کلامی ، قابلیت رشد و تقویت را دارد. و همه ی افراد جامعه با تفاوت هایی که در این نوع از هوش دارند ، می توانند به تقویت آن بپردازند. در ادامه به راهکارهای تقویت هوش کلامی می پردازیم.

 

تمرین های مناسب جهت تقویت هوش کلامی

 

ضبط صدا

 

در این روش یک متن کوتاه و تاثیرگذار آماده کنید و آن را جلوی آینه با صدای بلند بخوانید و صدایتان را ضبط کنید. سپس به فایل ضبط شده گوش دهید و اشتباهات آن را اصلاح کنید و فایل را از ابتدا ضبط کنید. این کار را بارها و بارها تکرار کنید تا در روخوانی و بیان مطالب به تسلط خوبی برسید.

 

مطالعه

 

سعی کنید هر چه قدر که می توانید ، مطالعه کنید. این کار باعث یادگیری و آشنایی با مطالب جدید شده و باعث می شود با لحن ها و سبک های مختلف نگارش متون آشنا شوید. و لحن و ریتم آنان را به خاطر بسپارید و در گفتار از آنان استفاده کنید.

 

متن بنویسید و شروع به نگارش آن کنید

 

وقتی روی یک مسئله تمرکز می کنیم و راجب آن می نویسیم ، خیلی بهتر به ابعاد مختلف آن فکر می کنیم و آن موضوع را در ذهن خود می پزیم. این کار باعث ارتقای مهارت نگارش و خلاقیت در تفکر می شود.

 

تمرین سخنرانی کنیم

 

تقویت هوش کلامی نیز مانند تمام مهارت های ذهنی نیاز به تمرین دارد.سعی کنید متنی را که به صورت روزانه می نویسید ، از حفظ به صورت سخنرانی ، جلوی یک آینه تمرین کنید.سعی کنید از قوه ی خیال خود بهره بگیرید و خود را میان یک جمعیت انبوه فرض کنید که مشتاق شنیدن سخنان شما هستند. در این حالت نه تنها سخنرانی شما حالت واقعی تری به خود می گیرد، بلکه ترس شما از سخنرانی در جمع نیز کاهش می یابد.

 

جدول حل کنید

 

یکی دیگر از راه های تقویت هوش کلامی ، حل جدول در مجلات می باشد. این کار نه تنها باعث تقویت حافظه ی بلند مدت می شود بلکه داره ی اطلاعات و لغات شمارا گسترش می دهد.

 

با دیگران به بحث و گفت گو بپردازید.

 

در این روش هنگامی که شما با دیگران بحث می کنید ، به طور تقریبی  هوش کلامی آنان را می سنجید و با خود مقایسه می کنید. در این صورت در انتخاب واژگان خود دقت بیشتری به خرج داده و از هوش کلامی دیگران نیز بهره برده اید. به علاوه این روش ، نوعی تمرین سخنرانی نیز به شمار می رود.

 

اشعار، ضرب المثل ها و عبارات کنایی معروف را حفظ کنید.

 

گاهی اوقات ، مفهومی که یک بیت شعر ویا ضرب المثل می رساند ، یک گفت گوی طولانی نمی رساند.اشعار و ضرب المثل ها با وزن آهنگین و در بعضی موارد با طنزی که به همراه دارند ، اگر همراه کلام و گفت و گو شوند ، تاثیر زیادی بر وزن و مفهوم گفت و گو خواهند داشت.

 

سعی کنید زبان های دیگر را فرا بگیرید.

 

یادگیری زبان های دیگر باعث گسترش دایره لغات و آشنایی با مدل های دیگر گفت و گو خواهد شد. در این باره شما می توانید به فیلم ها و سریال های خارجی که به زبان اصلی هستند رجوع کنید. اگر بخواهیم راجب این مورد توضیح بیشتری ارائه کنیم ، دلیل این کار این است که فیلم سازان و صنعت گران سینما همیشه در تلاش اند که از جملات و دیالوگ های تاثیرگذار استفاده کنند، که بتوانند مخاطب را جذب اثر خود کنند. به عبارت دیگر یک منبع بسیار عالی از دیالوگ های تاثیرگذار در اختیار شما قرار دارد که می توانید از آن برای تقویت هوش کلامی خود استفاده کنید.

 

وبلاگ شخصی راه اندازی کنید

 

این کار تاثیر بسزایی بر عملکرد شما در زمینه ی هوش کلامی و تقویت آن دارد ، چون که قابلیت بازخورد و مقایسه را دارد. حتما می پرسید چطور؟ وقتی شما یک سایت شخصی  می سازید و یا در سایت های وبلاگی معروف به تولید محتوا می پردازید ، محتوای شما در بستر اینترنت در معرض دید عموم قرار می گیرد و امکان بازخورد توسط کامنت هایی که کاربران برای شما می گذارند ایجاد می شود. این امر باعث می شود که نقاط ضعف و قوت خود را بشناسید و به رفع آن بپردازید.

 

به صحبت های دیگران گوش دهید

 

اکثر افراد فکر می کنند که گوش دادن مهارت خاصی به حساب نمی آید. این در صورتی است که گوش دادن کلید برقراری ارتباط موثر با دیگران است. چون اگر شما پیام و مفهوم صحبت دیگران را به خوبی درک نکنید در ارتباط به مشکل برخواهید خورد.

 

واضح صحبت کنید.

 

حتما در شرایطی قرار گرفته اید که برای انتقال مفهوم خود ، مجبور به تکرار صحبت خود شده اید؟ این طرز صحبت کردن می تواند عوامل مختلفی داشته باشد، مثل عدم اعتماد به نفس یا نداشتن فن بیان. برای رفع این مشکل یک متن آماده کنید و جلوی آیینه بایستید. حال با صدای بلند و واضح به صورت شمرده متن خود را قرائت کنید.این کار باعث ادای کلمات و جملات به صورت واضح و شمرده خواهد شد.

 

خود راجای دیگران بگذارید و از طرف آنان حرف بزنید.

 

صحبت به جای دیگران نه تنها منجر به آشنایی و نزدیکی هر چه بیشتر دیدگاه ما با دیگران می شود ، بلکه آزمایشی برای صحبت در حالت های مختلف با دیدگاه های مختلف را به ما عرضه می کند. زمانی که ما با دیدگاه دیگران آشنا شدیم ، می توانیم جواب های بهتر و معقولانه تری برای پاسخ به سوالات آنان بیابیم. همین امر باعث می شود که در بحث کم نیاوریم و پیروز میدان باشیم.

 

تمرین کنید ، تپق نزنید.

 

قرارگرفتن در شرایط مختلف که منجر به تولید استرس ، اضطراب و یا خستگی می شود ، عامل اصلی تپق های زبانی می باشد. شما باید سعی کنید که جملات را صحیح و سریع تمرین کنید و ظرفیت خود را افزایش دهید تا اگر در شرایط مشابه قرار گرفتید دچار تپق و لکنت زبان نشوید.

 

درباره ی موضوع مورد علاقه تان صحبت کنید.

 

زمانی که موضوعی مورد علاقه ی شخصی می باشد ، شب و روز به آن فکر می کند. فکر کردن های مداوم به موضوعی که مورد علاقه ی ما می باشد باعث می شود که زوایای مختلف آن موضوع را بهتر درک کنیم و اطلاعات بیشتری راجب آن داشته باشیم. همین امر سبب می شود زمانی که بحث به موضوع مورد علاقه ی ما مربوط می شود با هیجان خود را به بحث اضافه کنیم و اطلاعات خود را با دیگران به اشتراک بگذاریم. به طور مثال شما فردی را تصور کنید که علاقه ی زیادی به دنیای خودرو دارد. چنین شخصی توانایی این را دارد تا ساعت ها درباره ی خودرو صحبت کند و رهبری مکالمه را بدست بگیرد.

 

هوش کلامی در کودکان

 

هوش کلامی در آینده ی کودکان تاثیر بسزایی دارد. البته درست است که این هوش در سنین کودکی کاربرد چندانی ندارد ولی تقویت و پرورش آن در سنین کودکی برای موفقیت در آینده ی شغلی ، لازم و ضروری می باشد. اگر والدین نسبت به این هوش بی تفاوت باشند ، باید بدانند که کودکشان در آینده در معرض خطرات اجتماعی گسترده ای قرار دارد. به طور مثال کودک شمادر آینده راه های مناسبی برای کنترل خشم و یا ارتباط موثر بادیگران پیدا نخواهد کرد. که این امر بر روحیه ، عواطف و در نتیجه شخصیت وی تاثیر گسترده ای خواهد گذاشت. حال که با اهمیت تقویت هوش کلامی در کودکان آشنا شدیم ، به راه های تقویت این هوش در سنین کودکی می پردازیم.

 

با کودکان خود موسیقی گوش کنید وهم خوانی کنید

 

گوش کردن و هم خوانی موسیقی با کودکان باعث افزایش مهارت های شنیداری و گفتاریشان خواهد شد. به این صورت که باعث می شود کودکتان با ریتم موسیقی ، همراه و هماهنگ شده و قافیه و تکرار را به صورت ناخودآگاه یاد بگیرند. همچنین این کار باعث تقویت ماهیچه های زبانی و گفتاری آنان شده و باعث بروز احساسات آنان می شود.

 

قصه فراموش نشود

 

دانشمندان به والدین توصیه می کنند که هنگام خواب برای کودکان خود قصه بخوانند. این کار باعث تقویت مهارت شنیداری و هماهنگی ذهن و زبان می شود.

 

به کودکان خود موسیقی آموزش دهید.

 

بدون تردید موسیقی در هماهنگی ذهن و جسم تاثیر بسیار زیادی دارد. مطالعات دانشمندان ثابت کرده است ، کودکانی که در نواختن سازها و آلات موسیقی مهارت کسب می کنند به مراتب نسبت به سایر کودکان از مهارت های کلامی بیشتری برخوردارند.

 

بازی هایی برای تقویت هوش کلامی

 

یکی از ساده ترین راه ها برای تقویت هوش کلامی ، انجام دادن بازی هایی است که همه ی ما دست کم یک بار آن را انجام داده ایم. این بازی ها یک تمرین بسیار خوب برای تقویت و گسترش دایره لغات و واژگان می باشد. از جمله ی این بازی ها می توان به بازی اسم-فامیل ، بازی 20 سوالی ، پانتومیم و بازی حدس بزن اشاره کنیم.

 

سخن پایانی

 

تقویت هوش کلامی مانند سایر هوش ها نیاز به تمرین و تکرار دارد. تقویت این هوش در ارتباطات اجتماعی ، در بیان و ابراز عواطف و احساسات ، در پیدا کردن فرصت شغلی مناسب و … کمک شایانی به ما می کند. تقویت این هوش در کودکان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پس بهتر است که والدین از سنین کودکی به دنبال تقویت این هوش در کودکان خود باشند.