حافظه ضمنی و حافظه آشکار هر دو نوع حافظه بلند مدت و قابل تقویت هستند. اطلاعاتی که به صورت ناخودآگاه و بدون زحمت به خاطر می آورید به عنوان حافظه ضمنی شناخته می شوند، در حالی که اطلاعاتی که باید آگاهانه برای به خاطر سپردن آنها کار کنید به عنوان حافظه آشکار شناخته می شوند. دانستن نحوه دوچرخه سواری یا خواندن کتاب به حافظه ضمنی متکی است. یادآوری آگاهانه موارد موجود در لیست کارهای شما شامل استفاده از حافظه صریح است. حافظه آشکار و ضمنی نقش مهمی در شکل دادن به توانایی شما برای به یاد آوردن اطلاعات و تعامل در محیط شما ایفا می کنند.

دانستن برخی از تفاوت های عمده بین این دو برای درک چگونگی کارکرد آن مهم است. مردم اغلب بیشتر بر موضوع حافظه آشکار تمرکز می کنند، اما محققان به طور فزاینده ای به نحوه عملکرد حافظه ضمنی و چگونگی تأثیر آن بر دانش و رفتار علاقه مند می شوند. این مقاله به این موضوع می پردازد که حافظه ضمنی و آشکار چیست و چگونه می توان حافظه آشکار را تقویت کرد. همچنین تفاوت های بین آن ها را پوشش می دهد.

 

حافظه آشکار چیست؟

حافظه به فرآیندی اطلاق می شود که توسط آن مغز شما اطلاعات را می گیرد، ذخیره می کند و بعداً آن را بازیابی می کند.

شما سه نوع حافظه دارید:

• حافظه حسی: این شامل چیزی است که شما در حال حاضر با حواس خود جذب می کنید. این کوتاه ترین نوع حافظه است.
• کوتاه مدت: خاطرات کوتاه مدت کمتر از یک دقیقه دوام می آورند، اگرچه گاهی اوقات می توانند به خاطرات بلند مدت تبدیل شوند.
• بلندمدت: خاطرات بلند مدت می توانند از روزها تا سال ها دوام بیاورند.

حافظه آشکار نوعی از حافظه بلند مدت است که به یادآوری حقایق و رویدادها مربوط می شود. همچنین ممکن است حافظه صریح را ببینید که به عنوان حافظه بیانی نیز شناخته می شود.

حافظه صریح از شما نیاز دارد که آگاهانه اطلاعات را به خاطر بیاورید. برای مثال، تصور کنید شخصی از شما می پرسد که پایتخت آلمان چیست؟برای پاسخ، احتمالاً به حافظه خود دسترسی خواهید داشت تا پاسخ صحیح را بیابید: برلین. برای اطلاعات بیشتر در مورد حافظه صریح به ادامه مطلب مراجعه کنید. در ادامه به چگونگی تقویت حافظه آشکار خواهیم پرداخت.

 

حافظه آشکار چیست و چه عملکردی دارد؟

در بالا این حافظه را تعریف کردیم ولی برای اینکه موضوع را بهتر درک کنید مثال های بیشتری می زنیم. وقتی می‌خواهید عمداً چیزی را به خاطر بسپارید (مانند فرمولی برای کلاس آمار یا آدرس پستی یک دوست)، این اطلاعات در حافظه صریح شما ذخیره می‌شود. افراد هر روز از این خاطرات استفاده می‌کنند، از به خاطر سپردن اطلاعات برای آزمایش تا یادآوری تاریخ و زمان ملاقات با پزشک. حافظه آشکار همچنین به عنوان حافظه اعلامی شناخته می شود زیرا شما می توانید آگاهانه اطلاعات را به خاطر بیاورید و توضیح دهید.

آیا انواع مختلفی از حافظه آشکار وجود دارد؟

حافظه آشکار را می توان به دو نوع مختلف تقسیم کرد: حافظه معنایی و اپیزودیک. حافظه معنایی شامل حقایق و دانش عمومی است. این می تواند از چیزهایی مانند حقایق علمی خاص تا مفاهیم بزرگتر و انتزاعی باشد. حافظه اپیزودیک مربوط به چیزها یا تجربیات خاصی است که برای شما اتفاق افتاده است.

 

مثال هایی از حافظه آشکار:

هر دو حافظه معنایی و اپیزودیک شما برای عملکرد روزانه شما بسیار مهم هستند.

به عنوان مثال، حافظه معنایی شما ممکن است به شما کمک کند:

بدانید که کلمه قایق به یک کشتی آبی با اندازه های مختلف اشاره دارد یا به یاد بیاورید که توکیو پایتخت ژاپن می باشد.

از طرف دیگر، حافظه اپیزودیک شما می تواند به شما کمک کند: سفری که چند سال پیش با دو دوست صمیمی خود به شیراز داشتید را به خاطر بیاورید و شام عالی را که در رستوران مورد علاقه تان خورده اید به یاد بیاورید و در مورد جشن فارغ التحصیلی خود فکر کنید.

تفاوت بین حافظه آشکار و ضمنی:

برای درک برخی از تفاوت های کلیدی بین این دو نوع حافظه، مقایسه این دو می تواند مفید باشد.

حافظه ضمنی:

• به مرور زمان با تکرار خودکار می شود
• با یادگیری مهارت ها و تسلط بر یک کار شروع می شود
• می تواند منجر به پرایمینگ یا واکنش مشابه به محرک های مشابه شود
• اغلب به زمینه و نشانه ها بستگی دارد

حافظه آشکار:

• در حافظه رمزگذاری شد و بعدا بازیابی می شوند
• اغلب به عمد از طریق تمرین شکل می گیرد
• اغلب به صورت ناخودآگاه رمزگذاری می شود و به احساسات گره می خورد
• ممکن است از طریق انجمن ها به آگاهی کشیده شود.

به طور مثال شما تایپ کردن با صفحه کلید لپ تاب را در نظر بگیرید. احتمالاً برای شما بسیار آسان است که جمله بالا را بدون نیاز به فکر کردن آگاهانه در مورد جایی که هر حرف روی صفحه کلید ظاهر می شود، تایپ کنید. این کار به حافظه ضمنی نیاز دارد. با این حال، یادآوری اینکه کدام حروف در ردیف بالای صفحه کلید شما ظاهر می شود، چیزی است که به حافظه واضح نیاز دارد. از آنجایی که احتمالاً هرگز ننشسته اید و عمداً ترتیب آن کلیدها را به حافظه خود منتقل نکرده اید، این چیزی نیست که بتوانید به راحتی آن را به خاطر بیاورید.

چگونه حافظه ی آشکار و ضمنی تاثیر می پذیرند؟

تحقیقات نشان می دهد که تعدادی از عوامل وجود دارد که می تواند بر شکل گیری حافظه آشکار و ضمنی تأثیر بگذارد، از جمله سطوح استرس و حالات عاطفی.

استرس و اضطراب

یک مطالعه قدیمی نشان داد که سطوح استرس بالا بر حافظه کاری اثر می‌گذارد، بخشی از حافظه کوتاه‌مدت که به‌عنوان یک فضای نگهداری موقت برای اطلاعاتی که افراد در حال حاضر روی آن تمرکز می‌کنند عمل می‌کند. این بخش از حافظه در شکل گیری خاطرات صریح مهم است. این تحقیق همچنین نشان داد که استرس ممکن است در واقع شکل‌گیری خاطرات ضمنی برای اطلاعات عاطفی منفی را تسهیل کند. با این حال، یک مطالعه جدیدتر نشان داد که تغییرات عادی روزمره در سطوح استرس به نظر نمی‌رسد تأثیر مخربی بر حافظه فعال داشته باشد.

 

حس و حال

تحقیقات همچنین نشان داده است که خلق و خو نیز می‌تواند نقش اساسی در شکل‌گیری و یادآوری خاطرات آشکار و ضمنی ایفا کند. در یک مطالعه، افرادی که خلق‌های افسرده را تجربه می‌کردند به احتمال زیاد یادآوری ضمنی اطلاعات منفی را نشان می‌دادند. برعکس این موضوع نیز صادق بود.

سن

سن همچنین می تواند بر حافظه آشکار تأثیر بگذارد. در حالی که حافظه آشکار با افزایش سن کاهش می یابد، خاطرات ضمنی تمایل دارند حفظ شوند.

حافظه ی ضمنی و آشکار چگونه با یکدیگر کار می کنند؟

حافظه ضمنی و حافظه آشکار به صورت مجزا کار نمی کنند – آنها همچنین به روش های مختلفی با هم تعامل دارند. به عنوان مثال: هنگام دوچرخه‌سواری، حافظه ضمنی به شما امکان می‌دهد تا در اعمال فیزیکی لازم برای دوچرخه‌سواری شرکت کنید، اما حافظه صریح به شما امکان می‌دهد مسیر جدیدی را که به خاطر سپرده‌اید از نقشه به خاطر بیاورید. حافظه ضمنی به شما امکان می‌دهد به راحتی در یک فروشگاه آشنا پیمایش کنید، اما حافظه صریح به شما امکان می دهد اقلام موجود در لیست مواد غذایی خود را به خاطر بیاورید. برای انجام کارهای مربوط به پخت و پز مانند جوشاندن آب و خرد کردن سبزیجات به حافظه ضمنی تکیه می کنید، اما برای یادآوری دستور غذا باید از حافظه صریح استفاده کنید. برای بسیاری از کارهای روزمره، حافظه ضمنی و حافظه آشکار با هم کار می کنند تا بتوانید وظایف را به طور موثر انجام دهید.

 

تقویت حافظه ضمنی و آشکار:

استراتژی های خاص و عادات سالم می تواند به تقویت حافظه آشکار منجر شود. چند قدمی که می توانید انجام دهید عبارتند از:

خواب کافی:

خواب نقش اساسی در فرآیند تثبیت حافظه ایفا می کند، بنابراین مطمئن شوید که هر شب به اندازه کافی استراحت می کنید.

از نظر بدنی فعال باشید:

ورزش هم برای مغز و هم برای بدن شما مفید است و فعالیت بدنی منظم ممکن است به شما در حفظ حافظه سالم در طول زندگی کمک کند.

فعالیت های آموزشی مغز را امتحان کنید:

تمرینات ذهنی می تواند به تیز نگه داشتن ذهن شما کمک کند و حتی ممکن است به تقویت مهارت های شناختی خاصی کمک کند.

رژیم غذایی سالم داشته باشید:

غذاهای مفید برای مغز عبارتند از میوه ها، سبزیجات، ماهی های چرب، آجیل و تخم مرغ.

نتیجه گیری:

حافظه ضمنی و آشکار دو نوع متفاوت از حافظه بلند مدت هستند که عملکردهای متفاوتی را انجام می دهند.حافظه ضمنی به شما امکان می دهد تا اعمالی را بدون نیاز به یادآوری آگاهانه نحوه انجام آنها انجام دهید، در حالی که حافظه آشکار به شما امکان می دهد اطلاعات را به آگاهی به یاد بیاورید. حافظه برای شکل دادن به توانایی شما برای عملکرد در محیط و شکل دادن به تجربه شما از جهان مهم است. پس برای تقویت حافظه خود برنامه داشته باشید.