مغز چیست؟

مغز، قسمتی از سیستم عصبی مرکزی است که برای کنترل فعالیت‌های بدنی و شناختی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این عضو، بزرگترین و پیچیده‌ترین عضو سیستم عصبی مرکزی است و مسئول کنترل تمامی فعالیت‌ها و عملکردهای بدنی و شناختی مانند حرکت، حس، یادگیری، حافظه، احساسات، تفکر و تصمیم‌گیری می‌باشد.
مغز به دو بخش اصلی تقسیم می‌شود: بخش فرانتال و بخش پست‌سنترال. بخش فرانتال، بخشی از مغز است که در قسمت بالایی سر و پشت فرقه‌ی قدامی قرار دارد و مسئول فعالیت‌های شناختی مانند برنامه‌ریزی، تصمیم‌گیری، بررسی احساسات و تفکر است. بخش پست‌سنترال، بخشی از مغز است که در قسمت پایینی سر و دور مغزها قرار دارد و مسئول فعالیت‌های بدنی مانند حرکت، حس و احساسات است.
مغز، از نظر ساختاری به سه بخش اصلی تقسیم می‌شود: مغز پیشانی، مغز میانی و مغز همزمان. مغز پیشانی، بخشی از مغز است که در قسمت بالایی سر و پشت فرقه‌ی قدامی قرار دارد و مسئول کنترل فعالیت‌های شناختی است. بخشی از مغز، مغز میانی است که در پایین مغز پیشانی و در بالای مغز همزمان قرار دارد و مسئول کنترل حرکت‌هایی مانند تعادل بدنی است. مغز همزمان، بخشی از مغز است که در بالای مغز میانی قرار دارد و مسئول کنترل وظایف شناختی و حسی مانند حرکت چشم، شنوایی و بویایی است.
در کل، مغز به عنوان قسمتی از سیستم عصبی مرکزی، یکی از پیچیده‌ترین سیستم‌های بدنی است که مسئول کنترل تمامی فعالیت‌های بدنی و شناختی مانند حرکت، حس، یادگیری، حافظه، احساسات، تفکر و تصمیم‌گیری است. در ادامه به بررسی نیمکره های مغز می پردازیم.

کارکرد مغز

مغز، به عنوان بخش اصلی سیستم عصبی مرکزی، مسئول کنترل تمامی فعالیت‌های بدنی و شناختی مانند حرکت، حس، یادگیری، حافظه، احساسات، تفکر و تصمیم‌گیری است. کارکرد مغز به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شود: کارکردهای حسی و کارکردهای شناختی.

۱. کارکردهای حسی:

کارکردهای حسی مغز شامل پردازش اطلاعات حسی از محیط خارجی و داخلی بدن است. اطلاعات حسی شامل اطلاعات بینایی، شنوایی، لامسه، بویایی و ذایقه‌ای است. مغز با پردازش این اطلاعات حسی، به ما امکان کنترل عملکرد بدنی و تحلیل اطلاعات محیطی را می‌دهد.

۲. کارکردهای شناختی:

کارکردهای شناختی مغز شامل فرآیندهای شناختی مانند یادگیری، حافظه، توجه، تفکر، تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی است. مغز با پردازش اطلاعات حسی، می‌تواند اطلاعات را تحلیل کرده و به درک بهتری از محیط و بهبود عملکرد بدنی و شناختی کمک کند.
به عنوان مثال، در فرآیند یادگیری، مغز با پردازش اطلاعات حسی و ارتباط آنها با یادگیری جدید، می‌تواند اطلاعات را در حافظه طولانی‌مدت ذخیره کند. در تصمیم‌گیری، مغز با پردازش اطلاعات حسی و تفسیر آنها، به تصمیم‌گیری در مورد عملکرد بدنی و شناختی کمک می‌کند.
به طور کلی، کارکرد مغز به پردازش اطلاعات حسی و شناختی و کنترل عملکرد بدنی و شناختی برمی‌گردد. این کارکردها به طور همزمان و پیوسته در طول زمان انجام می‌شوند و باعث حفظ تعادل و کنترل موثر عملکرد بدنی و شناختی ما می‌شوند.

اجزای مغز

مغز، به طور کلی، از سه بخش اصلی تشکیل شده است: مغز پیشانی، مغز میانی و مغز همزمان. هر یک از این بخش‌ها دارای اجزای مختلفی هستند که در کنترل فعالیت‌های بدنی و شناختی نقش دارند. در ادامه، اجزای مغز را برای شما شرح می‌دهیم:

۱. مغز پیشانی:

مغز پیشانی، بخشی از مغز است که در قسمت بالایی سر و پشت فرقه‌ی قدامی قرار دارد. این بخش شامل اجزایی مانند قشر پیشانی، قشر برون‌زایی، قشر حسی اولیه و قشر حرکتی اولیه است. اجزای مغز پیشانی عمدتاً مسئول کنترل فعالیت‌های شناختی مانند تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی، بررسی احساسات و تفکر هستند.

۲. مغز میانی:

مغز میانی، بخشی از مغز است که در پایین مغز پیشانی و در بالای مغز همزمان قرار دارد. این بخش شامل اجزایی مانند توده قرمز، سهل‌التقاء، هسته‌های دهانی، هسته‌های چشمی و هسته‌های مربوط به تعادل بدنی است. اجزای مغز میانی عمدتاً مسئول کنترل حرکت‌هایی مانند تعادل بدنی هستند.

۳. مغز همزمان:

مغز همزمان، بخشی از مغز است که در بالای مغز میانی قرار دارد. این بخش شامل اجزایی مانند قشر حسی دوم، قشر حرکتی دوم، قشر بینایی، قشر شنوایی، قشر بویایی و ذایقه‌ای و هسته‌های مربوط به تشخیص درد است. اجزای مغز همزمان عمدتاً مسئول کنترل وظایف شناختی و حسی مانند حرکت چشم، شنوایی و بویایی هستند.
همچنین، مغز شامل سایر اجزای مهمی همچون هیپوتالاموس، پنجه‌مغزی، مغز خنثی، مغز بزرگ و مخچه است که هر یک از این اجزا نقش مهمی در کنترل فعالیت‌های بدنی و شناختی دارد. به طور کلی، اجزای مغز با همکاری و پیوسته در طول زمان، کنترل و کنترل عملکرد بدنی و شناختی ما را برعهده دارند.

نیمکره های مغز :

نیمکره های مغز یا همان نیمکره های مغزی، دو بخش بزرگ و اصلی مغز را تشکیل می دهند. این دو نیمکره، نقش بسیار مهم و حیاتی در کنترل عملکرد های بدن و همچنین فعالیت های شناختی و رفتار انسان دارند.
بخش اول نامیده شده، نیمکره چپ، که به صورت گسترده در قسمت چپ سر و صورت قرار دارد، علاوه بر کنترل حساب و کتاب، زبان و خواندن را نیز کنترل می کند. در حالی که بخش دوم نامیده شده، نیمکره راست، در قسمت راست سر و صورت قرار دارد و به علاوه به کنترل تصویر سازی فضایی و تفکر سطح بالا معروف است.
بسط دادن به این مطالب، باعث خواهد شد تا به طور جامع تحليلي دربارۀ عملکردهای هروقت این دو نیمکره مغزی، بتوان توضیح داد. این عملکردها شامل کنترل حساب و کتاب، زبان، خواندن، تصویر سازی فضایی و تفکر سطح بالا می باشد.

نیمکره چپ مغز :

نیمکره چپ مغز از نیمکره های مغز یا همان لاتین Left Hemisphere Dominance، به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن فعالیت‌های مغز در قسمت چپ بسیار بالاتر ازقسمت راست است. این وضعیت در بسیاری از افراد رخ می‌دهد و به دلایل مختلف، شامل عوامل ژنتیک، تجربه و آموزش، توسعه دیدگاه و حتی سن، تحت تاثیر قرار می‌گیرد.
با توجه به این که نقش قسمت چپ در فعالیت‌های زبان و روانشناسان آن را به عنوان “محور زبان” شناسایی کرده‌اند، فعال بودن ناحیه‌ای که با زبان در ارتباط است (برخصوص در حین خواندن و صحبت کردن)، باعث شده است که نقش بسزایی در پژوهش‌های علم رفتار شود.
برخلاف نظرات قدیم که فکرو میدادند هر دو قست مغز برای انجام کارها به هم نیاز دارند، پژوهش‌های جدید نشان می‌دهد که هر یک از نیمکره‌های مغز برای انجام کار خاص خود، تخصصی شده است.
به عنوان مثال، قسمت چپ برای فعالیت‌های زبان و منطق و حل مسئله تخصص دارد، در حالی که نیمکره راست برای فعالیت‌های هنری و فضایی تخصص دارد.
بسیاری از پژوهشگران با استفاده از روش‌های تصویربرداری مغز (برخصوص MRI)، به بررسی فعال بودن هر چپ و راست مغز در طول فعاليت‌هاي شناختي پرداختند.

وظایف نیمکره چپ مغز

• نیمکره چپ مغز، یکی از دو نیمکره درونی مغز است که بخشی از کنترل فعالیت‌های شناختی و زبانی بدن را برعهده دارد. در ادامه، برخی از وظایف و قسمت‌های مهم نیمکره چپ مغز را شرح می‌دهیم:
  ۱. زبان:
  نیمکره چپ مغز، بخشی از کنترل زبان است. قسمت‌هایی از نیمکره چپ مغز شامل قشر برون‌زایی، قشر وسطی زبان و قشر حرکتی اولیه هستند که در پردازش زبان و تولید گفتار نقش دارند.
• ۲. خواندن و نوشتن:
  نیمکره چپ مغز، نیز در کنترل فرایندهای خواندن و نوشتن نقش دارد. نواحی مهمی از نیمکره چپ مغز شامل قشر برون‌زایی و قشر حسی اولیه هستند که در پردازش اطلاعات خواندن و نوشتن نقش دارند.
• ۳. حافظه:
  نیمکره چپ مغز نیز در ایجاد و حفظ حافظه کاری را انجام می‌دهد. قسمت‌هایی از نیمکره چپ مغز شامل قشر حسی اولیه و قشر برون‌زایی هستند که در پردازش و ذخیره اطلاعات حافظه نقش دارند.
• ۴. تفکر و احساسات:
  همچنین، نیمکره چپ مغز در کنترل تفکر و احساسات نیز نقش دارد. قسمت‌هایی از نیمکره چپ مغز شامل قشر برون‌زایی و قشر قاعده دار هستند که در کنترل تفکر و احساسات نقش دارند.

به طور کلی، نیمکره چپ مغز در کنترل فعالیت‌های شناختی و زبانی بدن نقش دارد و در پردازش اطلاعات زبانی، حافظه، تفکر و احساسات نقش مهمی دارد.

نیمکره راست مغز :

نیمکره راست مغز از نیمکره های مغز یکی از موضوعات پرطرفدار در زمینه علوم شناختی است. این موضوع به دلیل تأثیرات بسیار زیادی که نیمکره راست بر فعالیت های شناختی و رفتار انسان دارد، جذاب و مورد توجه قرار گرفته است.
قسمت راست مغز بخشی از مغز است که در کنترل فعالیت های خلاقانه، هنری، فضایی، شناخت حس و حالات، تشخیص چهره و تشخیص صدا و همچنین درک احساسات نقش دارد. به عبارت دقیق‌تر، نقش نیمکره راست در پروسه های شناخت حس و حالات بسیار مؤثر است.
برای مثال، نقش نيمكره راست در تشخيص چهرۀ افراد بسيار زياد است. با توجُّۀ به صورتِ يك فَضاءِ سِيگْنالِي كَلام (Speech Signal Processing)، می‌توان گفت که قسمت مغز برای تشخیص چهرۀ افراد، به دنبال الگوهای خاصی در صورت افراد می‌گردد. این الگوها شامل ویژگی های فضایی و شکل صورت، نحوۀ حرکت لب ها و چشم ها، و نحوۀ تغييرات رنگ پوست در طول زمان است.
علاوه بر این، نقش نيمكره راست در تشخيص صدا بسيار مؤثر است. با توجُّۀ به صورتِ يك فَضاءِ سِيگْنالِي كَلام (Speech Signal Processing)، می‌توان گفت که قسمت راست مغز برای تشخیص صدای افراد، به دنبال الگوهای خاصی در صدای آن ها می‌گردد. این الگوها شامل ويژگي های فضایی و شكل صدا، نحوۀ حركات دست و پا در زمان ٬ و نحوۀ تغييرات سطح صدای آن ها است.

وظایف نیمکره راست مغز

نیمکره راست مغز، یکی از دوتا نیمکره های مغز است که بخشی از کنترل فعالیت‌های شناختی و حسی بدن را برعهده دارد. در ادامه، برخی از وظایف و قسمت‌های مهم نیمکره راست مغز را شرح می‌دهیم:

• ۱. شناخت فضایی:
  نیمکره راست مغز، بخشی از کنترل شناخت فضایی بدن است. این بخش شامل قشر برون‌زایی، قشر حسی اولیه و قشر حرکتی اولیه است که در تشخیص و کنترل فعالیت‌های مرتبط با فضا نقش دارند.
• ۲. تشخیص چهره:
  نیمکره راست مغز نیز در تشخیص چهره نقش دارد. قسمت‌هایی از نیمکره راست مغز شامل قشر برون‌زایی و قشر شناختی هستند که در تشخیص و تشخیص چهره و احساسات نقش دارند.
• ۳. موسیقی:
  نیمکره راست مغز در کنترل فعالیت‌های موسیقی نیز نقش دارد. قسمت‌هایی از نیمکره راست مغز شامل قشر بینایی، قشر شنوایی و قشر حرکتی هستند که در پردازش اطلاعات موسیقی، شنوایی و حرکتی نقش دارند.
• ۴. تشخیص درد:
  همچنین، نیمکره راست مغز در تشخیص درد نیز نقش دارد. قسمت‌هایی از نیمکره راست مغز شامل هسته‌های مربوط به درد، هسته‌های دهانی و هسته‌های چشمی هستند که در تشخیص و کنترل درد نقش دارند.

به طور کلی، نیمکره راست مغز در کنترل فعالیت‌های شناختی و حسی بدن نقش دارد و در پردازش اطلاعات مرتبط با فضا، چهره، موسیقی و درد نقش مهمی دارد.

نقش نیمکره چپ در کنترل حساب و کتاب

نیمکره چپ مغز، به عنوان بخش اصلی مغز در کنترل حساب و کتاب نقش بسیار مهم و حائز اهمیت دارد. این نیمکره به صورت گسترده در قسمت چپ سر و صورت قرار دارد و به علاوه به کنترل زبان و خواندن نیز معروف است.
بخش های مختلف نیمکره چپ شامل قسمت های پاريي‌آستاليس (parietal)، تمپورال (temporal) و فروند (frontal) است. هر یک از این قسمت ها، در کنترل عملکردهای خاص خود نقش دارد.
قسمت پاريي‌آستاليس (parietal)، در کنترل حساب و کتاب نقش بسیار مهمی دارد.

نقش نیمکره راست مغز در کنترل حواس

نیمکره راست مغز، بخشی از کنترل حواس بدن است. در ادامه، برخی از وظایف و قسمت‌های مهم نیمکره راست مغز در کنترل حواس را شرح می‌دهیم:

• ۱. بینایی فضایی:
  نیمکره راست مغز، در کنترل بینایی فضایی بدن نقش دارد. این بخش شامل قشر بینایی و قشر برون‌زایی است که در تشخیص و کنترل فعالیت‌های مرتبط با فضا نقش دارند.
• ۲. شنوایی:
  نیمکره راست مغز نیز در کنترل شنوایی بدن نقش دارد. قسمت‌هایی از نیمکره راست مغز شامل قشر شنوایی و قشر برون‌زایی هستند که در پردازش و تشخیص اطلاعات شنوایی نقش دارند.
• ۳. تشخیص بو و ذایقه:
  همچنین، نیمکره راست مغز در تشخیص بو و ذایقه نیز نقش دارد. قسمت‌هایی از نیمکره راست مغز شامل قشر شنایی و قشر برون‌زایی هستند که در تشخیص و تشخیص بو و ذایقه نقش دارند.
• ۴. تشخیص لمس:
  نیمکره راست مغز در تشخیص لمس نیز نقش دارد. قسمت‌هایی از نیمکره راست مغز شامل قشر حسی اولیه و قشر برون‌زایی هستند که در تشخیص و تشخیص اطلاعات مرتبط با لمس نقش دارند.

به طور کلی، نیمکره راست مغز در کنترل حواس بدن نقش مهمی دارد و در پردازش اطلاعات بینایی فضایی، شنوایی، بو و ذایقه و لمس نقش دارد.

چگونه نیمکره های مغز خود را فعال کنیم؟

شما می توانید با استفاده از پکیج های آموزش مغز برتر، نیم کره های مغزتان را فعال کنید. همچنین در نتیجۀ این عمل، هوش و حافظه خود را تقویت کنید.
برای تهیه این پکیج ها و استفاده از مشاوره رایگان، کافیست به آدرس maghzebartar.ir مراجعه کنید.

برای مطالعه مقالات بیشتر به سایت مغز برتر مراجعه کنید.